AZ Turnhout : Vlaams onderzoek borstkankerzorg, duiding resultaten
Uit een publicatie van het Federaal Kenniscentrum voor Gezondheidszorg (KCE) in maart 2023 bleek dat het gemiddeld risico om na te borstkanker te overlijden, beduidend lager is bij patiënten die behandeld werden in een centrum met een erkenning voor borstkanker.
Het risico is ook aanmerkelijk lager in centra die een hoog aantal (meer dan 125) patiënten behandelen per jaar. In opvolging van dit onderzoek publiceert het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ) vandaag de cijfers voor Vlaanderen.
AZ Turnhout werkt al sinds de opstart van de meting van kwaliteitsindicatoren voor de behandeling van borstkanker mee aan dit project. “Als erkende coördinerende borstkliniek behoren we tot de 20 grootste borstklinieken in België. Jaarlijks behandelen we hier ongeveer 200 patiënten met borstkanker”, vertelt borstchirurg en coördinator Dirk Servaes.
“We zijn ervan overtuigd dat het meten van indicatoren nodig is voor de continue verbetering van de kwaliteit van de zorg. Het laat ons toe om onze werking te toetsen en verbetertrajecten op te zetten waar nodig.”
“Onze cijfers weerspiegelen waar we als borstkliniek voor staan: evidence-based, kwaliteitsvolle en empathische zorg met respect voor elke individuele patiënt en zijn naasten als evenwaardige partner. We volgen onze patiënten op met een multidisciplinair team van specialisten, verpleegkundigen, psychologen, kinesisten, diëtisten en administratieve medewerkers.”
Kwaliteit van de zorg in AZ Turnhout
“Zoals uit onze cijfers blijkt, scoren we goed tot zeer goed op de meeste indicatoren die essentieel zijn in het traject van een borstkankerpatiënt: correcte diagnosestelling met weefseldiagnose bij alle patiënten, tijdige start van de behandeling, hoogstaande heelkundige behandeling door een team van vier gespecialiseerde borstchirurgen en toepassing van moderne bestralingstechnieken. De patiënt kan voor al deze stappen terecht in AZ Turnhout: we bieden hen gespecialiseerde zorg, dichtbij huis.
Helaas stelt het rapport vast dat we in AZ Turnhout licht afwijken van het streefdoel bij de gecorrigeerde 5 jaaroverleving (niet significant) en bij de gecorrigeerde relatieve 5 jaaroverleving.
Dit resultaat geeft aan dat de overlevingskans van patiënten die tussen 2014 en 2018 in behandeling waren in AZ Turnhout, vijf jaar na diagnose, iets lager lag ten opzichte van de resultaten van andere borstkankercentra. Dit verschil kunnen we verklaren doordat er in die periode in de Kempen een opvallend grotere groep (14,8%) van triple negatieve borstcarcinomen (ER/PR/HER2 negatief) werd behandeld tegenover gemiddeld in België (8,6%).
Jammer genoeg hebben patiënten met dit type borstkanker een slechtere prognose op vlak van genezing en overleving. In de studie werd geen rekening gehouden met deze en andere biologische eigenschappen van de tumor waaronder hormoongevoeligheid en HER2-receptorstatus.
Ook het aandeel jongere patiënten is in Turnhout hoger dan in de rest van België (22,1% in de Kempen ten opzichte van 19,7% in België). In deze groep treffen we vaker triple negatieve borstkanker aan.
Er is daarnaast gebleken dat de stadiumbepaling bij patiënten die pre-operatieve chemotherapie hebben ondergaan, in deze studie niet steeds correct gebeurde: een aantal patiënten werd toegewezen aan een tumorstadium dat lager was dan het feitelijke stadium vóór de chemotherapie. Deze preoperatieve, ook wel genoemd, neo-adjuvante chemotherapie, wordt nét bij de groep van triple negatieve tumoren bijna steeds toegepast.
Tenslotte geven de onderzoekers nog de belangrijke opmerking mee dat bij de inschatting van de relatieve overleving geen rekening werd gehouden met de oorzaak van sterfte: de borstkanker zelf, een andere kanker, hart- en vaatziekten, een ongeval, enzovoort.”
Verbeterde registratie
AZ Turnhout kan zeker nog stappen vooruit zetten, bijvoorbeeld in de registratie van het stadium van de borstkanker bij diagnose. “We zien dat ongeveer 20% van onze patiënten in de periode van 2014 tot en met 2018 vóór behandeling onvoldoende volledig administratief geregistreerd was.
Dit leidt zeker ook tot een vertekening in de overlevingscijfers die werden gepubliceerd: deze patiënten kunnen niet correct toegewezen worden aan een stadium. Voor deze patiënten kan dus ook niet voor het stadium gecorrigeerd worden in de statistieken. We hebben hierop ingezet in de jaren na 2018 en bereiken nu een resultaat van 96% volledige registratie in 2021, volgens de gegevens van het kankerregister.”
